نقطه شبنم (Dew Point)

نقطه شبنم  دمایی است که در آن، هوا به وسیله بخار آب، اشباع شده است. نقطه شبنم و تشخیص وجود آن کاربرد بسیار زیادی در علوم تهویه مطبوع، تأسیسات و هواشناسی دارد. زمانی که هوا در یک فشار خاص، به دمای نقطه شبنم می‌رسد، نرخ تبخیر آب مایع و نرخ میعان بخار آب، با یکدیگر برابر هستند. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در دمایی پایین‌تر از دمای شبنم، آب مایع شروع به نشستن در سطوح جامد می‌کند. این سطح جامد می‌تواند برگ یک درخت باشد. بنابراین به صورت کلی می‌توان بیان کرد که "اگر دمای هوا را بدون تغییر رطوبت و فشار آن، کاهش دهیم، در یک دمای معین، قطرات ریز آب شروع به تشکیل شدن می‌کند. به این دما، دمای نقطه شبنم می‌گویند."

به عبارتی دیگر:

نقطه شبنم دمایی است که هوا باید با فشار ثابت در آن خنک شود تا اشباع شود، یعنی رطوبت نسبی 100٪ شود. در این مرحله هوا نمی تواند آب بیشتری را به شکل گاز در خود نگه دارد.

در هر فرایندی که بخواهیم از میعان بخارات آب و تشکیل قطرات آب مایع جلوگیری کنیم، نقطه شبنم باید اندازه گیری و کنترل شود.

به عنوان مثال اهمیت دمای نقطه شبنم در هوای فشرده و در محیط های صنعتی بر هیچ کسی پوشیده نیست. در بعضی از موارد فقط به دلیل آنکه خطوط هوای فشرده در معرض هوای سرد و دمای انجماد قرار دارند، نقطه شبنم(Dew Point) حائز اهمیت می باشد. جایی که دمای نقطه شبنم بالا می تواند باعث یخ زدگی و در نتیجه مسدود شدن لوله ها گردد.

در بسیاری از کارخانه ها از هوای فشرده برای راه اندازی بسیاری از تجهیزات استفاده می شود که تشکیل قطرات آب در قطعات داخلی آنها باعث خرابی آن تجهیزات می گردد. فرآیندهای حساس به آب مانند سالن های پاشش رنگ که به هوای فشرده نیاز دارند از کلاس هوای فشرده خاص خود استفاده می کنند. همچنین در صنایع پزشکی و دارو سازی نیز که از کلاس هوای فشرده بالایی استفاده می کنند، بخارات آب و دیگر گازها به عنوان آلودگی شناخته می شوند. 

مانیتور کردن نقطه شبنم (Dew Point) با نصب سنسورهای مناسب و همچنین سیستم مانیتورینگ مربوطه در سیستم هوای فشرده میسر می شود تا بتوانید میزان رطوبت موجود در سیستم هوای فشرده خود را کنترل کنید. معمولا انتخاب ابزار مناسب برای سنجش نقطه شبنم و رطوبت در سیستم های گاز تحت فشار کار آسانی نیست ولی کمپانی CS Instruments با ارائه رنج گسترده ای از این محصولات برای کاربری های مختلف و در فرمت های ثابت، پرتابل و پکیج، کار را برای متخصصان در این زمینه راحت تر کرده است.