دمــا در انبارهای صنایع غذایی و دارویی

بررسی و راهکارها

1. مقدمه

در صنایع غذایی و دارویی، حفظ کیفیت و سلامت محصولات بسیار حائز اهمیت است. یکی از عوامل مهم در این راستا، اندازه‌گیری دما در انبارها و اماکن نگهداری است. اندازه‌گیری دما باعث کنترل و مدیریت بهتر فرآیندهای تولید، نگهداری و حمل و نقل محصولات می‌شود. در این مقاله، به بررسی اهمیت اندازه‌گیری دما در انبارهای صنایع غذایی و دارویی پرداخته و راهکارهایی برای بهبود این فرآیند ارائه می‌شود.

2. اهمیت اندازه‌ گیری دما در انبارها

در انبارهای صنایع غذایی و دارویی، حفظ دمای مناسب محصولات ضروری است. 

در انبارهای نگهداری صنایع غذایی و دارویی، حفظ دمای مناسب محصولات ضروری است. نگهداری محصولات در دمای نامناسب می‌تواند منجر به تغییرات غیرقابل بازگشت در کیفیت، خرابی محصولات، و حتی خطرات بهداشتی شود. برای مثال، در صنعت غذایی، دمای بالا می‌تواند بر روی رشد میکروارگانیسم‌ها و فرایند تخمیر تأثیر بگذارد. همچنین، در صنایع دارویی، دمای غیر مناسب می‌تواند باعث تغییر در ترکیب شیمیایی و کاهش اثربخشی داروها شود.

اندازه‌گیری دما در انبارها به ما امکان می‌دهد تا دمای محیط را کنترل کرده و به دستورالعمل‌ها و استانداردهای مربوطه پایبند باشیم. این عمل باعث می‌شود که محصولات در شرایط مناسب نگهداری شوند و بیشترین کیفیت و خواص خود را حفظ کنند.

3. استانداردهای اندازه‌ گیری دمـا:

در اندازه‌گیری دما در انبارها، باید به استانداردهای مربوطه توجه کنیم. استانداردهای اندازه‌گیری دما ممکن است براساس نوع صنعت و نوع محصول متفاوت باشد. اما در کل، مهمترین استانداردهای مورد استفاده در انبارهای صنایع غذایی و دارویی عبارتند از:

 الف. استانداردهای قانونی

قوانین و مقررات مربوط به سلامت عمومی و بهداشت غذا و دارو در هر کشور، استفاده از دماسنج‌های معتبر و رعایت محدوده دمایی مشخص را الزام می‌کنند. این استانداردها برای حفظ سلامت و ایمنی مصرف‌کنندگان بسیار حائز اهمیت است و باید رعایت شوند تا همچنان در حوزه قانونی فعالیت کنیم. بنابراین، در اندازه‌گیری دما در انبارها باید از دماسنج‌هایی استفاده کرد که توسط مراجع قانونی تأیید شده‌اند و دقت و قابلیت اعتماد بالایی دارند.

ب. استانداردهای صنعتی

صنایع غذایی و دارویی نیز استانداردهای خاص خود را در خصوص اندازه‌گیری دما دارند. این استانداردها توسط سازمان‌ها و انجمن‌های مربوطه تعیین می‌شوند و به منظور حفظ کیفیت محصولات و اطمینان از استانداردهای ساخت و تولید به کار می‌روند. برای مثال، در صنعت غذایی می‌توان به استانداردهای HACCP تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی و GMP خوب تولیدی اشاره کرد که در ارتباط با اندازه‌گیری دما نیز دستورالعمل‌های مشخصی دارند.

4. ابزارهای استفاده شده در اندازه‌ گیری دما

برای اندازه‌گیری دما در انبارهای صنایع غذایی و دارویی از ابزارهای متنوعی استفاده می‌شود. این ابزارها به صورت حسگرها، دماسنج‌ها و سیستم‌های خودکار عمل می‌کنند. برخی از ابزارهای استفاده شده عبارتند از:

• ترمومترهای دیجیتال: این ترمومترها دارای صفحه نمایش دیجیتال بوده و قابلیت اندازه‌گیری دقیق دما را دارا هستند. آنها می‌توانند به صورت دستی یا با سیستم‌های خودکار به کنترل دما در انبارها کمک کنند.

• حسگرهای تماسی: این حسگرها به صورت مستقیم با سطح محصول در ارتباط هستند و دما را مستقیماً از روی محصول اندازه‌گیری می‌کنند. آنها به طور خاص در مواردی که نیاز به اندازه‌گیری دما در داخل بسته‌بندی محصول وجود دارد، مورد استفاده قرار می گیرند.

• سیستم‌های خودکار: برای اندازه‌گیری دما در انبارها و اماکن بزرگ، معمولاً از سیستم‌های خودکار استفاده می‌شود. این سیستم‌ها شامل حسگرها، دماسنج‌ها و سامانه‌های کنترل هوشمند هستند که به صورت خودکار دما را اندازه‌گیری کرده و تنظیمات لازم را برای حفظ دمای مناسب اعمال می‌کنند.

5. روش‌ های اندازه‌ گیری دمــا

در انبارهای صنایع غذایی و دارویی، چندین روش برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌شود. بهترین روش بستگی به نوع محصول، اندازه و محیط انبارها دارد. برخی از روش‌های معمول اندازه‌گیری دما عبارتند از:

روش تماسی: در این روش، از ترمومترهای تماسی یا حسگرهای تماسی استفاده می‌شود. این ابزارها مستقیماً با سطح محصول یا محیط انبار تماس برقرار می‌کنند و دما را اندازه‌گیری می‌کنند.

روش غیر‌تماسی: در این روش، از ترمومترها و حسگرهای غیر تماسی استفاده می‌شود. این ابزارها قادرند از راه دور و بدون تماس مستقیم با محصول دما را اندازه‌گیری کنند. از جمله روشهای معروف اندازه گیری دما بصورت بدون تماس، می­توان به ترمومترهای با تکنولوژی امواج فروسرخ یا (غلط مصطلح دماسنج های لیزری) استفاده کرد که به وسیله آن می‌توان دما را از فاصله دور و بدون تماس مستقیم اندازه‌گیری کرد.

• شرکت تستو آلمان محصولات بسیار متنوعی در زمینه اندازه گیری دما با بالاترین کیفیت تولید نموده است. مانند انواع دیتالاگر ها، ترمومترهای تماسی و نفوذی و ترمومترهای مادون قرمز که در سایت شرکت مهندسی جنوب برخی از آنها معرفی شده اند.

6. پرسش‌های متداول:

پرسش ۱: چرا اندازه‌گیری دما در انبارهای صنایع غذایی و دارویی ضروری است؟

پاسخ: اندازه‌گیری دما در انبارهای صنایع غذایی و دارویی برای حفظ کیفیت محصولات، جلوگیری از خرابی و ایجاد خطرات بهداشتی ضروری است. دمای نامناسب می‌تواند منجر به تغییرات غیرقابل بازگشت در کیفیت محصولات شود و حتی باعث خطرات بهداشتی برای مصرف‌کنندگان شود.

پرسش ۲: آیا استفاده از دماسنج‌های معتبر الزامی است؟

پاسخ: بله، استفاده از دماسنج‌های معتبر که توسط مراجع قانونی تأیید شده‌اند، الزامی است. این دماسنج‌ها دقت و قابلیت اعتماد بالایی دارند و از رعایت استانداردهای قانونی و صنعتی در اندازه‌گیری دما حمایت می‌کنند.

پرسش ۳: آیا تکنولوژی سیستم‌ های خودکار در اندازه‌ گیری دما استفاده می‌شود؟

پاسخ: بله، در انبارهای بزرگ و اماکن صنعتی، سیستم‌ های خودکار برای اندازه‌ گیری دما و کنترل آن استفاده می‌شود. این سیستم‌ها شامل حسگرها، دماسنج‌ ها و سامانه‌های کنترل هوشمند هستند که به صورت خودکار دما را اندازه‌ گیری کرده و تنظیم می کنند.

نتیجه گیری:

به طور خلاصه، اندازه‌ گیری دما در انبارهای صنایع غذایی و دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. حفظ دمای مناسب در این انبارها برای حفظ کیفیت محصولات، جلوگیری از خرابی و ایجاد خطرات بهداشتی بسیار ضروری است. در اندازه‌گیری دما باید از ابزارها و دستگاه‌ های معتبر و تأیید شده توسط مراجع قانونی استفاده کرد. همچنین، رعایت استانداردهای صنعتی و مربوط به هر صنعت در اندازه‌ گیری دما الزامی است. استفاده از سیستم‌ های خودکار و تکنولوژی‌ های مدرن نیز در اندازه‌ گیری دما و کنترل آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این روشها و ابزارها می‌ توان دمای مناسب در انبارها را حفظ کرده و از کیفیت محصولات مطمئن شد.